Sloka (श्लोक) 1
अर्जुन उवाच |
ये शास्त्रविधिमुत्सृज्य यजन्ते श्रद्धयान्विताः |
तेषां निष्ठा तु का कृष्ण सत्त्वमाहो रजस्तमः ||१७-१||
arjuna uvāca .
ye śāstravidhimutsṛjya yajante śraddhayānvitāḥ .
teṣāṃ niṣṭhā tu kā kṛṣṇa sattvamāho rajastamaḥ ||17-1||
Sloka (श्लोक) 2
श्रीभगवानुवाच |
त्रिविधा भवति श्रद्धा देहिनां सा स्वभावजा |
सात्त्विकी राजसी चैव तामसी चेति तां शृणु ||१७-२||
śrībhagavānuvāca .
trividhā bhavati śraddhā dehināṃ sā svabhāvajā .
sāttvikī rājasī caiva tāmasī ceti tāṃ śṛṇu ||17-2||
Sloka (श्लोक) 3
सत्त्वानुरूपा सर्वस्य श्रद्धा भवति भारत |
श्रद्धामयोऽयं पुरुषो यो यच्छ्रद्धः स एव सः ||१७-३||
sattvānurūpā sarvasya śraddhā bhavati bhārata .
śraddhāmayo.ayaṃ puruṣo yo yacchraddhaḥ sa eva saḥ ||17-3||
Sloka (श्लोक) 4
यजन्ते सात्त्विका देवान्यक्षरक्षांसि राजसाः |
प्रेतान्भूतगणांश्चान्ये यजन्ते तामसा जनाः ||१७-४||
yajante sāttvikā devānyakṣarakṣāṃsi rājasāḥ .
pretānbhūtagaṇāṃścānye yajante tāmasā janāḥ ||17-4||
Sloka (श्लोक) 5
अशास्त्रविहितं घोरं तप्यन्ते ये तपो जनाः |
दम्भाहंकारसंयुक्ताः कामरागबलान्विताः ||१७-५||
aśāstravihitaṃ ghoraṃ tapyante ye tapo janāḥ .
dambhāhaṃkārasaṃyuktāḥ kāmarāgabalānvitāḥ ||17-5||
Sloka (श्लोक) 6
कर्षयन्तः शरीरस्थं भूतग्राममचेतसः |
मां चैवान्तःशरीरस्थं तान्विद्ध्यासुरनिश्चयान् ||१७-६||
karṣayantaḥ śarīrasthaṃ bhūtagrāmamacetasaḥ .
māṃ caivāntaḥśarīrasthaṃ tānviddhyāsuraniścayān ||17-6||
Sloka (श्लोक) 7
आहारस्त्वपि सर्वस्य त्रिविधो भवति प्रियः |
यज्ञस्तपस्तथा दानं तेषां भेदमिमं शृणु ||१७-७||
āhārastvapi sarvasya trividho bhavati priyaḥ .
yajñastapastathā dānaṃ teṣāṃ bhedamimaṃ śṛṇu ||17-7||
Sloka (श्लोक) 8
आयुःसत्त्वबलारोग्यसुखप्रीतिविवर्धनाः |
रस्याः स्निग्धाः स्थिरा हृद्या आहाराः सात्त्विकप्रियाः ||१७-८||
āyuḥsattvabalārogyasukhaprītivivardhanāḥ .
rasyāḥ snigdhāḥ sthirā hṛdyā āhārāḥ sāttvikapriyāḥ ||17-8||
Sloka (श्लोक) 9
कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः |
आहारा राजसस्येष्टा दुःखशोकामयप्रदाः ||१७-९||
kaṭvamlalavaṇātyuṣṇatīkṣṇarūkṣavidāhinaḥ .
āhārā rājasasyeṣṭā duḥkhaśokāmayapradāḥ ||17-9||
Sloka (श्लोक) 10
यातयामं गतरसं पूति पर्युषितं च यत् |
उच्छिष्टमपि चामेध्यं भोजनं तामसप्रियम् ||१७-१०||
yātayāmaṃ gatarasaṃ pūti paryuṣitaṃ ca yat .
ucchiṣṭamapi cāmedhyaṃ bhojanaṃ tāmasapriyam ||17-10||
Sloka (श्लोक) 11
अफलाङ्क्षिभिर्यज्ञो विधिदृष्टो य इज्यते |
यष्टव्यमेवेति मनः समाधाय स सात्त्विकः ||१७-११||
aphalāṅkṣibhiryajño vidhidṛṣṭo ya ijyate .
yaṣṭavyameveti manaḥ samādhāya sa sāttvikaḥ ||17-11||
Sloka (श्लोक) 12
अभिसन्धाय तु फलं दम्भार्थमपि चैव यत् |
इज्यते भरतश्रेष्ठ तं यज्ञं विद्धि राजसम् ||१७-१२||
abhisandhāya tu phalaṃ dambhārthamapi caiva yat .
ijyate bharataśreṣṭha taṃ yajñaṃ viddhi rājasam ||17-12||
Sloka (श्लोक) 13
विधिहीनमसृष्टान्नं मन्त्रहीनमदक्षिणम् |
श्रद्धाविरहितं यज्ञं तामसं परिचक्षते ||१७-१३||
vidhihīnamasṛṣṭānnaṃ mantrahīnamadakṣiṇam .
śraddhāvirahitaṃ yajñaṃ tāmasaṃ paricakṣate ||17-13||
Sloka (श्लोक) 14
देवद्विजगुरुप्राज्ञपूजनं शौचमार्जवम् |
ब्रह्मचर्यमहिंसा च शारीरं तप उच्यते ||१७-१४||
devadvijaguruprājñapūjanaṃ śaucamārjavam .
brahmacaryamahiṃsā ca śārīraṃ tapa ucyate ||17-14||
Sloka (श्लोक) 15
अनुद्वेगकरं वाक्यं सत्यं प्रियहितं च यत् |
स्वाध्यायाभ्यसनं चैव वाङ्मयं तप उच्यते ||१७-१५||
anudvegakaraṃ vākyaṃ satyaṃ priyahitaṃ ca yat .
svādhyāyābhyasanaṃ caiva vāṅmayaṃ tapa ucyate ||17-15||
Sloka (श्लोक) 16
मनः प्रसादः सौम्यत्वं मौनमात्मविनिग्रहः |
भावसंशुद्धिरित्येतत्तपो मानसमुच्यते ||१७-१६||
manaḥ prasādaḥ saumyatvaṃ maunamātmavinigrahaḥ .
bhāvasaṃśuddhirityetattapo mānasamucyate ||17-16||
Sloka (श्लोक) 17
श्रद्धया परया तप्तं तपस्तत्त्रिविधं नरैः |
अफलाकाङ्क्षिभिर्युक्तैः सात्त्विकं परिचक्षते ||१७-१७||
śraddhayā parayā taptaṃ tapastattrividhaṃ naraiḥ .
aphalākāṅkṣibhiryuktaiḥ sāttvikaṃ paricakṣate ||17-17||
Sloka (श्लोक) 18
सत्कारमानपूजार्थं तपो दम्भेन चैव यत् |
क्रियते तदिह प्रोक्तं राजसं चलमध्रुवम् ||१७-१८||
satkāramānapūjārthaṃ tapo dambhena caiva yat .
kriyate tadiha proktaṃ rājasaṃ calamadhruvam ||17-18||
Sloka (श्लोक) 19
मूढग्राहेणात्मनो यत्पीडया क्रियते तपः |
परस्योत्सादनार्थं वा तत्तामसमुदाहृतम् ||१७-१९||
mūḍhagrāheṇātmano yatpīḍayā kriyate tapaḥ .
parasyotsādanārthaṃ vā tattāmasamudāhṛtam ||17-19||
Sloka (श्लोक) 20
दातव्यमिति यद्दानं दीयतेऽनुपकारिणे |
देशे काले च पात्रे च तद्दानं सात्त्विकं स्मृतम् ||१७-२०||
dātavyamiti yaddānaṃ dīyate.anupakāriṇe .
deśe kāle ca pātre ca taddānaṃ sāttvikaṃ smṛtam ||17-20||
Sloka (श्लोक) 21
यत्तु प्रत्युपकारार्थं फलमुद्दिश्य वा पुनः |
दीयते च परिक्लिष्टं तद्दानं राजसं स्मृतम् ||१७-२१||
yattu pratyupakārārthaṃ phalamuddiśya vā punaḥ .
dīyate ca parikliṣṭaṃ taddānaṃ rājasaṃ smṛtam ||17-21||
Sloka (श्लोक) 22
अदेशकाले यद्दानमपात्रेभ्यश्च दीयते |
असत्कृतमवज्ञातं तत्तामसमुदाहृतम् ||१७-२२||
adeśakāle yaddānamapātrebhyaśca dīyate .
asatkṛtamavajñātaṃ tattāmasamudāhṛtam ||17-22||
Sloka (श्लोक) 23
ॐतत्सदिति निर्देशो ब्रह्मणस्त्रिविधः स्मृतः |
ब्राह्मणास्तेन वेदाश्च यज्ञाश्च विहिताः पुरा ||१७-२३||
OMtatsaditi nirdeśo brahmaṇastrividhaḥ smṛtaḥ .
brāhmaṇāstena vedāśca yajñāśca vihitāḥ purā ||17-23||
Sloka (श्लोक) 24
तस्मादोमित्युदाहृत्य यज्ञदानतपःक्रियाः |
प्रवर्तन्ते विधानोक्ताः सततं ब्रह्मवादिनाम् ||१७-२४||
tasmādomityudāhṛtya yajñadānatapaḥkriyāḥ .
pravartante vidhānoktāḥ satataṃ brahmavādinām ||17-24||
Sloka (श्लोक) 25
तदित्यनभिसन्धाय फलं यज्ञतपःक्रियाः |
दानक्रियाश्च विविधाः क्रियन्ते मोक्षकाङ्क्षिभिः ||१७-२५||
tadityanabhisandhāya phalaṃ yajñatapaḥkriyāḥ .
dānakriyāśca vividhāḥ kriyante mokṣakāṅkṣibhiḥ ||17-25||
Sloka (श्लोक) 26
सद्भावे साधुभावे च सदित्येतत्प्रयुज्यते |
प्रशस्ते कर्मणि तथा सच्छब्दः पार्थ युज्यते ||१७-२६||
sadbhāve sādhubhāve ca sadityetatprayujyate .
praśaste karmaṇi tathā sacchabdaḥ pārtha yujyate ||17-26||
Sloka (श्लोक) 27
यज्ञे तपसि दाने च स्थितिः सदिति चोच्यते |
कर्म चैव तदर्थीयं सदित्येवाभिधीयते ||१७-२७||
yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ saditi cocyate .
karma caiva tadarthīyaṃ sadityevābhidhīyate ||17-27||
Sloka (श्लोक) 28
अश्रद्धया हुतं दत्तं तपस्तप्तं कृतं च यत् |
असदित्युच्यते पार्थ न च तत्प्रेत्य नो इह ||१७-२८||
aśraddhayā hutaṃ dattaṃ tapastaptaṃ kṛtaṃ ca yat .
asadityucyate pārtha na ca tatprepya no iha ||17-28||